مدل‌سازی تولید رواناب و رسوب با استفاده از خصوصیات هیدروژئومورفولوژیک در حوزه آبخیز سامیان، استان اردبیل

Authors

Abstract:

تولید رواناب و هدررفت خاک از مسائل مهم مدیریت منابع آب می‌باشند که منجر به مشکلاتی در بهره‌برداری از تأسیسات آبی و سدها می‌شوند. حجم رواناب، شدت فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز به‌طور قابل توجهی به ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک منطقه بستگی دارد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی رابطه ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک و تولید رواناب و رسوب در بالادست ایستگاه هیدرومتری سامیان با مساحت 42157 هکتار انجام شده‌است. برای این منظور حوضه بالادست ایستگاه سامیان همراه با 19 زیرحوضه دیگر تعیین و مشخصات مربوط به هر حوضه در 6 گروه و 76 پارامتر مستقل تهیه شد. با استفاده از ماتریس همبستگی، روش خوشه‌بندیWard  و روش PCA پارامترهای انتخابی برای ورود به مدل‌سازی در سه مقیاس انتخاب شدند که 72 معادله برای برآورد رواناب و رسوب به‌دست آمد. همچنین به‌منظور ارزیابی معادلات به‌دست آمده، نمایه‌های آماری نش-ساتکلیف (NS)، ضریب تبیین (R2) و ریشه خطای مطلق (RMSE) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که معادلات در سطح کل حوزه آبخیز با ضریب NS بین 95/0 تا 99/0 و ضریب R2 بین 97/0 تا 99/0 از بیشترین دقت برخوردار می‌باشند. همچنین معادلات حاصل از پارامترهای انتخابی به روش PCA نسبت به روش خوشه‌بندی دارای دقت بالایی هستند. با توجه به اهمیت تعیین مقدار رواناب و رسوب برای مدیریت حوزه‌های آبخیز، در مناطق فاقد آمار می‌توان با دقت قابل قبولی از روش مدل‌سازی منطقه‎ای برای برآورد مقدار رواناب و رسوب استفاده کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرات مکانی رواناب، رسوب و آستانه شروع رواناب در حوزه آبخیز قره‌شیران اردبیل

تعدد عوامل مؤثر در خصوصیات حوزه آبخیز منجر به تغییرات مکانی و زمانی در فرآیندهای تولید رواناب و رسوب می‌شود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تغییرات مکانی مقادیر رواناب، رسوب و آستانه شروع رواناب با استفاده از داده‌های شبیه‌سازی بارش در حوزه آبخیز قره‌شیران اردبیل انجام گرفت. شبیه‌سازی بارش با استفاده از دستگاه باران‌ساز در 45 نقطه در سازندهای مختلف زمین‌شناسی حوزه آبخیز انجام و پس از اندازه‌گیری مقد...

full text

ارزیابی پتانسیل تولید رواناب و رسوب با استفاده از باران‌ساز و مدل هیدرولوژیک در حوزة آبخیز کوزه‌تپراقی اردبیل

حوزه‌های آبخیز یک محیط وسیع با شرایط‌ متفاوت می‌باشند که شبیه‌سازی و مطالعه مطالعۀ فرآیند‎های تولید رواناب و رسوب در سطح این منطقه برای مدیریت و حفظ منابع بسیار مهم می‌باشد. حوزه حوزۀ آبخیز کوزه تپراقی با مساحت 766 کیلومتر مربع در جنوب و بالادست حوزه حوزۀ آبخیز قره‌سو در استان اردبیل واقع شده است. از بین مدل‌های هیدرولوژیک با توجه به قابلیت‌های مدل SWAT، این مدل برای شبیه‌سازی فرآیندهای هیدرولو...

full text

تولید رواناب و رسوب در خاک‌های با مواد مادری متفاوت در حوزه آبخیز گل‌آباد، اردستان

Soil erodibility in arid regions, particularly in less developed soils, greatly depends on parent material. The objectives of this study included comparison of the potential of runoff and sediment production in soils with different parent materials and identification of the highly sensitive parent materials in Golabad watershed, 60 km northeast of Isfahan, with about 160 mm of annual precipitat...

full text

تولید رواناب و رسوب در خاک‌های با مواد مادری متفاوت در حوزه آبخیز گل‌آباد، اردستان

Soil erodibility in arid regions, particularly in less developed soils, greatly depends on parent material. The objectives of this study included comparison of the potential of runoff and sediment production in soils with different parent materials and identification of the highly sensitive parent materials in Golabad watershed, 60 km northeast of Isfahan, with about 160 mm of annual precipitat...

full text

تعیین سهم سازندهای زمین‌شناسی در تولید رسوب معلق با استفاده از روش منشایابی رسوب (حوزه آبخیز زیارت استان گلستان)

روش منشایابی رسوب به‌عنوان روشی موفق و مؤثر برای تعیین سهم منابع رسوب در تولید رسوب در طول دو دهه­ی اخیر به اثبات رسیده است. حوزه آبخیز زیارت در استان گلستان، یکی از منابع تأمین آب شهر گرگان است. واحدهای اصلی زمین‌شناسی این حوضه شامل شیست گرگان، رسوبات آبرفتی دوره کواترنر، سازند شمشک و خوش ییلاق است که می‌توانند نقش مهمی در فرسایش و تولید رسوب داشته باشند. برای منشایابی رسوب، 14 نمونه از رسوب م...

full text

شبیه‌سازی رواناب و رسوب با استفاده از مدل SWAT در آبخیز چهل‌چای استان گلستان

اندازه‌گیری رواناب و رسوب، به دلیل محدودیت‌های مالی و زمانی و شرایط سخت فیزیکی، همواره، دشوار بوده است. به منظور مقابله با این مشکلات استفاده از مدل‌ها ضروری می‌نماید. از طرفی، بررسیِ صحت و دقتِ مدل‌هایی که در خارج از کشور طراحی شده‌اند برای شرایط ایران الزامی است. هدفِ مطالعة حاضر بررسی کارایی مدل SWAT[1] در برآورد دبی متوسط روزانه و غلظت رسوب و واسنجی و اعتبارسنجی این مدل در آبخیز چهل‌چای در شرق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 43

pages  117- 126

publication date 2019-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023